Je bent al groen als je rood staat

Hou eens op met proberen bewoners van arme wijken duurzamer te maken en bescherm het buurtkapitaal wat hen al duurzaam maakt.


Al jaren wordt in mijn stadsdeel Amsterdam Nieuw-West geprobeerd de bewoners voor duurzaamheid te interesseren. We kopen hier weinig groene energie en er is geen enkele biologische winkel, we recyclen slecht en geen enkel stadsdeel is zo pro-(benzine)auto. Allerlei strategieën worden bedacht om de duurzaamheidsboodschap aantrekkelijker te maken.
  
Wethouder Moorman, van armoede en onderwijs, wilde het laatst opnemen voor deze groep door de link te leggen met het besteedbaar inkomen en haalde de de slogan aan “als je rood staat kan je niet groen doen”. Hiermee sla je de plank echter mis.

Onderzoek wijst keer op keer uit dat hoe lager het inkomen hoe minder men juist vervuilt.
Er is een sterk verband tussen het inkomen, de mate van consumptie, duurzaam of niet, en de vervuiling die dat veroorzaakt. Het maken van een duurzaam product heeft namelijk ook een, weliswaar iets kleinere maar toch een niet te vermijden, ecologische voetafdruk. Je kan beter minder dan duurzaam consumeren.

En dat is precies wat we hier in Nieuw-West doen. Beter dan men onterecht een schuldgevoel aanpraten is het minder-consumeren te belonen. We hebben relatief veel moestuintjes, we koken nog veel zelf en voor elkaar, we repareren nog relatief veel zelf, en we blijven relatief veel in de stad met de vakanties. 
Dit kunnen we echter niet blijven doen met de huidige trends waarbij het groen in de stad verdwijnt, en het steeds moelijker wordt om buurtactiviteiten en feestjes te organiseren door de steeds striktere regelgeving, duurdere vergunningen en gebrek aan ruimte en buurtwerkers.

Het steunen van duurzame ontwikkeling in Nieuw-West is dus niet proberen de juiste toon te vinden om de zogenaamde moeilijke doelgroepen te overtuigen van de noodzaak van een transitie. Help liever de bewoners zichzelf te helpen met het aanpassen aan het nieuwe klimaat en met toegang te blijven garanderen tot buurtkapitaal.

Investeren in duurzaamheid is daarmee het actief voorkomen dat buurtkapitaal verloren gaat en te voorkomen dat men afhankelijk wordt van dure duurzame producten om de transitie zonder al te veel kleerscheuren door te komen.  

Grafiek uit: Who emits most? Associations between socio-economic factors and UK
households' home energy, transport, indirect and total CO2 emissions
Milena Büchs, Sylke V. Schnepf (2013)

Andere artikelen die de link leggen tussen consumptie en CO2 emissie, de zg "carbon elasticity".
Climate concern elasticity of carbon footprint
Enar Kornelius Leferink et al (2023)

Expenditure-elasticity and income-elasticity of GHG emissions – a survey of
literature on household carbon footprint
Antonin Pottier (2021)

The association between the carbon footprint and the socio-economic characteristics of
Belgian households  
Petra Zsuzsa Lévay, Josefine Vanhille, Tim Goedemé and Gerlinde Verbist (2020)

Carbon Footprint of Household Consumption of Different Income Groups—— Evidence from Micro-data of Chinese Households
Siyue Lai, Xinyue Wang and Yuchen Li (2020)