De grote maatschappelijke uitdagingen van vandaag vragen om een andere verbondenheid tussen mensen. Duurzaamheid, sociale ongelijkheid, diversiteit en digitalisering vragen om zelforganisatie en een sterkere lokale economie. Kleinere verbanden zijn belangrijk om deze uitdagingen democratisch en solidair aan te gaan. Overal klinkt de roep om een andere economie: wat voor economie willen we eigenlijk? Tegelijk is er een beweging in de nieuwe economie in opkomst, waarin initiatieven en bedrijven opbloeien die democratisch zijn in eigendom en governance, en waarde creëren voor de buurt of regio. Het democratische en collaboratieve model van de commons is hiervoor vaak een inspiratie.
Het is hoog tijd dat overheden, kennisinstellingen en maatschappelijk middenveld de handen ineenslaan om deze sector aan te jagen. In Amsterdam lanceert een brede coalitie van maatschappelijke organisaties daarom vandaag de Startcoalitie voor de opbouw van de Incubator voor de Gemeenschapseconomie.
Overal komen nieuwe gemeenschappelijke organisatievormen op, zoals energiecoöps en wooncoöps, of innovatieve praktijken in de zorg en in de wijk. Elders zien we alternatieve bedrijfsvormen opkomen om de macht van grote tech-bedrijven uit te dagen in de vorm van platformcoöps. In deze organisaties worden gemeenschappelijke doelen en waarden verbonden aan economische en maatschappelijke vraagstukken. De incubator voor de gemeenschapseconomie zal burgers, ondernemers en overheden helpen om zich hiervoor te verenigen.
Momenteel is er veel bedrijvigheid rondom de nieuwe economie, die democratischer en collectiever is. In de wetenschap, het bedrijfsleven, de politiek, en in het MKB wordt de behoefte gevoeld aan nieuwe vormen van organiseren. Modellen als de coöperatie, holocratie, sociocratie en werknemersparticipatie komen weer op. Op lokale schaal zijn veel succesvolle initiatieven, bijvoorbeeld buurtcoöps. Ook wordt geëxperimenteerd met kredietunies, broodfondsen en social impactbonds.
In al die initiatieven staat een emancipatoire werking centraal. De buurt neemt zelf verantwoordelijkheid voor producten en diensten die ze nodig hebben. Veelal worden zaken decentraal georganiseerd en is er naast economische behoeften veel aandacht voor het maatschappelijke en sociale. Maar initiatieven lopen tegen belemmeringen aan: de institutionele kaders zijn er nog niet op ingericht en het ontbreekt  bijvoorbeeld aan kennis over collectieve processen, financiering, technische en juridische mogelijkheden en best practices. Het is nodig om deze initiatieven te ondersteunen en de sector aan te jagen. Daarom richten wij de Incubator voor de Gemeenschapseconomie op.
We werken met de volgende uitgangspunten:
-de incubator werkt met initiatieven die hun organisatiemodel willen democratiseren. Dit gaat om gedemocratiseerd eigendom en governance.
-de incubator werkt met initiatieven die hun businessmodel sociaal en regeneratief willen maken, in plaats van winstgedreven en extractief.
-de incubator werkt met initiatieven die in hun organisatiemodel en in hun businessmodel waarde voor het lokale en voor de gemeenschap creëren.
Hiermee richten we ons op veel verschillende vormen van gemeenschapseconomie in de stad, waaronder ook buurtcommons, energiecoöps en nieuwe stadsbrede ondernemingen. De rechtsvorm van deze samenwerkingsverbanden is belangrijk, maar kan verschillende vormen aannemen mits ze aan de uitgangspunten voldoen. In de incubator werken we samen en gaat het om onderling leren. Allereerst gaat het om een sociaal-culturele verandering en daarmee koerswijziging in wat voor economie we aanjagen: een economie die de gemeenschap dient. De incubator zal een Publiek-Civiele Samenwerking zijn: gemeenschappen en maatschappelijke organisaties trekken de kar maar de overheid heeft steeds ook een eigen rol.

Wij zetten ons hiervoor in en gaan nu aan de slag. Hopelijk ook met jou!

Commons Network
HvA- Center for Economic Transformation
Kaskantine
02025 – Oranje Energie
Ru Paré
StadmakersCoöperatie
Waag


Launching the Incubator for the Community Economy

Today’s major societal challenges requires us to unite and connect. Sustainability, social inequality, diversity and digitalization require self-organization and a stronger local economy. Smaller connections are important to meet these challenges democratically and in solidarity. The call for a different economy is heard everywhere: what kind of economy do we actually want? At the same time, a new economy movement is emerging, in which initiatives and businesses are flourishing that are democratic in ownership and governance, and create value for the neighborhood or region. The democratic and collaborative model of the commons is often an inspiration for this.

It is high time that governments, knowledge institutions and civil society join forces to drive this sector forward. That is why today, a broad coalition of civil society organizations in Amsterdam is launching the Start Coalition to Build the Incubator for the Community Economy.
New models of collective organisation are emerging everywhere, such as energy co-ops and housing co-ops, or innovative practices in healthcare and in the neighborhood. Elsewhere, we see alternative business forms emerging to challenge the power of big tech companies in the form of platform co-ops. In these organizations, common goals and values are linked to economic and social issues. The community economy incubator will help citizens, entrepreneurs and institutions unite for this purpose.
Currently, there is a lot of activity around the new economy, which is more democratic and more collective. In science, business, politics, and in SMEs, the need is felt for new forms of organizing. Models such as the cooperative, holocracy, sociocracy, and worker ownership are re-emerging. There are many successful initiatives on a local scale, such as neighborhood co-ops. Experiments are also being conducted with credit unions, bread funds and social impact bonds.
The emancipatory effect is central to all these initiatives. The neighborhood itself takes responsibility for the products and services it needs. Things are often organized decentrally and, in addition to economic needs, much attention is paid to social and societal issues. But initiatives come up against obstacles: the institutional frameworks are not yet geared up for this and there is a lack of knowledge about collective processes, financing, technical and legal possibilities and best practices, for example. It is necessary to support these initiatives and give the sector a boost. That is why we are setting up the Incubator for the Community Economy.
We work with the following principles:
-the incubator works with initiatives that want to democratize their organizational model. This involves democratized ownership and governance.
-the incubator works with initiatives that want to make their business model social and regenerative, rather than profit-driven and extractive.
-the incubator works with initiatives that create value for the local and for the community in their organizational model and in their business model.
In doing so, we focus on many different forms of community economy in the city, including neighborhood commons, energy co-ops, and new citywide enterprises. The legal form of these partnerships is important, but can take different forms provided they meet the principles. In the incubator we work together and it is about mutual learning. First and foremost, it is about a socio-cultural change and thus change of direction in what kind of economy we are driving: one that serves the community. The incubator will be a Public-Civic Partnership: communities and civil society organizations will pull the cart but the government will also have its own role.
We are committed to this and are now getting to work. Hopefully also with you!
Commons Network
HvA- Center for Economic Transformation
Kaskantine
02025 – Oranje Energie
Ru Paré
StadmakersCoöperatie
Waag

Dit is het belangrijkste wat we hebben geleerd van het tienjarige experiment  “De Kaskantine”

We wilden met een urban farm-restaurant de rijkdom van lokale natuur culinair laten zien, benutten en het een prominentere plaats geven. We wilden lokale hulpbronnen, zoals klei en stro, circulair gebruiken voor het bouwen en de huishouding van het restaurant. 

Het verplaatsbare Kaskantine maakte een exponentiele groei door bij ieder van de vier verhuizingen. Dat is verrassend gezien het is gebeurd zonder operationele subsidies en met maaltijden op donatiebasis. In het algemeen kan je observeren dat kleinschalige, lokale  ondernemeningen met een maatschappelijke missie de concurentiedruk met commerciele ondernemingen vaak weten te overleven. Als we analyseren waarom dat zo is kunnen we misschien ook beter een maatschappelijke beweging smeden die zo hard nodig is voor een gezondere planeet. 

In die tien jaar tijd is het belang van lokale kringlopen echt in de schijnwerpers gekomen. De grote huishouding van de elementen zoals koolstof, stikstof en metalen eist dat de lokale kringlopen ook in orde moeten zijn. De natuur was en is nog altijd het slachtoffer van economische expansie. Het zorgen en  bewaken van natuurlijke kringlopen, alhoewel het prachtige economische producten oplevert, wordt duidelijk niet op zijn waarde beloond.

Voor het beter sluitend maken van de natuurlijke kringlopen zijn er kleinschalige bedrijven en lokaal vakmanschap nodig die in het huidig economische systeem worden weggeconcurreerd. Zolang natuurlijke grondstoffen niet gebonden zijn aan lokale kringlopen en vrij en goedkoop op de wereldmarkt te verkrijgen zijn, lijkt er geen einde te komen aan schaalvergroting en specialisatie en de uitholling van lokale waarden. 

In de analyse van het succes van de Kaskantine komt natuurlijk de interne drive naar voren van de vele vrijwilligers om zich in te zetten voor het maatschappelijk nut en de liefde voor lokale producten. Heel interessant is echter dat er een ander soort efficientie wordt gerealiseerd. Niet een efficientiewinst door de productie op te schalen, een “economy of scale”, maar een “economy of scope”. Dit is de mogelijkheid om de focus tussen verschillende productlijnen te verschuiven bij een wisselende aanvoer van grondstoffen. Aangezien de vrije beschikbaarheid en dumping van natuurlijke grondstoffen nu toenemend door allerlei regelgeving en door toenemende schaarste door de “planetary boundaries” worden beperkt komt dit model van efficientie ook beter tot zijn recht.

In het hoofdstuk “Civic engagement as the corner stone of symbiotic cities”, van het boek “The Symbiotic City”, geredigeerd door en met bijdragen van Marian Stuiver van de WUR, wordt getracht dit complexe begrip aan de hand van de case van de Kaskantine uit te leggen. Marian Stuiver is hoofd van het programma Green Cities van de universiteit in Wageningen.

In dit hoofdstuk komen nog drie andere waarden of principes aan bod die hiermee verbonden zijn en evenmin onmisbaar waren voor het succes van de Kaskantine.

1. het technisch aan elkaar kunnen knopen van de verschillende kringlopen op bedrijfsnivo door middel van energie, water en koolstofbuffers (integrated management).
   
2. het kunnen legitimeren van het gebruiken en toewenden van lokale openbare hulpbronnen (commoning).    
   
3. het kunnen groeien door bijvoegen en afsplitsen van autonome elementen (modulaire groei). 

  
Sociale ondernemingen die op dit moment met deze principes tegen de druk in van hyperkapitalisme overleven zijn gebaat met een aparte juridische status, die er bijvoorbeeld voor kan zorgen dat commoning en multifunctioneel bestemmen een gerechtvaardige plek krijgen in stedelijke planning. In plaats van tegen de druk in te groeien zou dat deze ondernemingen en initiatieven juist kunnen laten bloeien en het pad kunnen effenen voor een diepe maatschappelijke verandering.    

(see below for English)

De Kaskantine leidt de zogenaamde Donutcoalitie, een samenwerking van 10 maatschappelijke organisaties in Amsterdam Nieuw-West om meer beloning te krijgen voor ons werk.

Dit jaar doen we de Donutbakkerij Slotervaart, een pilotproject voor de Donuteconomie op buurtnivo. We gaan een Buurtdonut maken! Dat is een weergave van waarden die de buurt belangrijk vindt. En dan meten we de maatschappelijke impact van de buurtorganisaties op die waarden. Vervolgens drukken we die impact uit in een financiele waarde met behulp van de MAEX (www.MAEX.nl). Het project zoekt lokale bedrijven die deze maatschappelijke impact met hun diensten, producten of financiele bijdrage willen belonen. Ook de gemeente Amsterdam geeft dit jaar via dit project korting op haar diensten ter waarde van 8.000 euro.

De Kaskantine gebruikt MAEX al enkele jaren, en vorig jaar bedroeg de financiële waarde van onze sociale impact 220.000 euro, vooral omdat we gratis voedsel uitdelen, voedselverspilling tegengaan en openbare grond ecologisch beheren.

https://maex.nl/#/initiative/4b8e3455-bf63-4dcf-a696-a9cd35abbd4e
https://www.kaskantine.nl/doughnut-economy-nl.html

De bijdrage van de Kaskantine aan de duurzaamheidsdoelen van de VN (SDG's)

Studenten van de Van Hall University hebben een filmpje gemaakt van hoe de Kaskantine bijdraagt aan de Sustainable Development Goals (SDG's). De financiele waarde van onze sociale impact in 2021 is door MAEX geschat op 220.000 euro.

De Donut in Masterplan Nieuw-West

Het Masterplan Nieuw-West wil in de komende 20 jaar een extra stimulans geven aan dit stadsdeel met name aan de jongeren. De Donutcoalitie Nieuw-West wil graag laten zien wat de donut kan betekenen voor het Masterplan. Download hieronder onze visie hierop en de tabel met wat de buurtorganisaties nu al bijdragen.

brief_inspraak_masterplan_3_.pdf
Download File

masterplan_bijdragen_buurtorganisaties_-_tabellenblatt1_1_.pdf
Download File

Buurtdonut in Slotervaart

Het bestuur van Stadsdeel Nieuw-West is nu medestander in de ontwikkeling van de lokale donuteconomie! Ze is gevoelig voor het argument dat niet alleen grote bedrijven moeten kunnen profiteren van circulaire kansen maar ook de buurteconomie. De Kaskantine zal met de Donutcoalitie Nieuw West de komende tijd een serie bijeenkomsten organiseren om te brainstormen over hoe je buurtwaarden en brede welvaart kan uitdrukken in economische termen en hoe je geld zolang mogelijk kan laten circuleren in de buurt...


A Doughnut Economy for Nieuw-West?

This year we are organising the Donut Bakery Slotervaart, a pilot project for the Donut Economy on a neighborhood level. With the neighborhood platform of the Sierpleinbuurt, we make a Neighborhood Donut, a palette of values that the neighborhood considers essential. We measure the social impact of the neighborhood organizations on those values and express that impact in a financial value using the MAEX (www.MAEX.nl). The project is looking for local companies that want to reward this social impact with their services, products, or financial contribution. This year, the municipality of Amsterdam is also giving a discount on its services worth 8,000 euros through this project.

The Kaskantine has been using MAEX for several years, and last year the financial value of our social impact was 220.000 euros, mainly because we distribute free food, fight food waste, and ecologically manage public land.

https://maex.nl/#/initiative/4b8e3455-bf63-4dcf-a696-a9cd35abbd4e
https://www.kaskantine.nl/doughnut-economy.html

The Kaskantine will lead a series of meetings and an academic research in four neighbourhood in Amsterdam Nieuw-West to find ways of identifying and measuring local values and social impact, using the #DoughnutEconomy approach of #KateRaworth.

We will study how to install a financial reward system based on a "neighbourhood doughnut" and test it out in those four neighbourhoods in Nieuw West, in collaboration with the #AmsterdamDonutCoalitie.

How the Kaskantine is contributing to the UN Development Goals (SDG's)

Students of The Van Hall University made a little movie of how the Kaskantine is contributing to the SDG's.

The Doughnut Coalition Nieuw-West

The Kaskantine allied with 7 neighbourhood organisations in 4 neighbourhoods in Nieuw-West to make Neighbourhood Doughnuts and play a bigger role in the social Masterplan the coming 20 years

Letter to the Municipality of Amsterdam from the Donut Coalition Amsterdam Nieuw-West
Download File

Analysis of the contribution of the Coalition Partners to the concept Masterplan
Download File